Dünya genelinde kakao fiyatları tarihinin zirvesinde. Küresel kakao fiyatlarındaki çılgın artış Türkiye'deki kakao ve çikolata fiyatlarına da yansıdı. TÜİK’in açıkladığı verilerde mayıs ayının zam şampiyonu kakao oldu. Maliyetler yükseldikçe, yüksek kakao içeren bitter çikolataya erişim zorlaşacak.
Küresel kakao fiyatlarındaki artış Türkiye'de de kendini gösterdi. Mayıs ayı zam şampiyonu kakao oldu.
Küresel kakao arzında iklim ve üretim kaynaklı yaşanan arz endişeleri, Türkiye'deki kakao fiyatlarını da artırdı. Kakao fiyatlarındaki artış TÜİK verilerine de yansıdı.
TÜİK verilerine göre, 2024 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre fiyatı en fazla artan temel başlık, yüzde 15,51'lik oranla 'kakao (kakaolu ürünler hariç)' oldu.
Dünyanın en büyük kakao üreticisi Gana ve Fildişi Sahillerinde kakao fabrikaları maliyetlerini karşılayamadıkları için üretimi durdurma kararı aldılar. Bu durum yalnızca bu ülkelerden gelen kakao çekirdeklerini değil, dünya genelinde tüm kakao fiyatlarını etkiledi.
2023'te yüzde 70 artan kakao fiyatları 2024'te şu ana kadar iki katını aşarak rekor seviyelere ulaştı. Kakao fiyatlarındaki artışın süreceği öngörülüyor. Hastalanan ağaçların yerine yenilerinin yetiştirilmesi gerekiyor ancak kakao meyvelerinin hasata hazır hale gelmesi ise 4-5 yılı bulabiliyor.
Maliyetler yükseldikçe, yüksek kakao içeren bitter çikolataya erişim zorlaşacak. Kaliteli bir çikolatanın değeri daha da artacak ve maalesef daha az kişi tarafından erişilebilir lüks bir gıda olacak. Böyle giderse bonbon, madlen, dolgulu ürünler ve kaplanmış ürünlerde çikolatanın yerini, kokolin-konfiseri gibi kakao içermeyen ucuz hammaddeler daha çok kullanılacak.
Verilere göre, kakao fiyatları son bir ayda yüzde 15,51 artarken son bir yılda yüzde 108,8 artış gösterdi.
'Şekerlemeler, çikolatalar ve kakao' ürün grubundaki aylık artış ise yüzde 7,05 ile yüzde 1,69 olan gıda enflasyonunun oldukça üstünde gerçekleşti. Bu ürün grubundaki yıllık artış ise yüzde 79,09 oldu.
İKLİM SORUNU KAKAOYA ERİŞİMİ ZORLAŞTIRDI
Son bir yılda iklim sorunları kaynaklı arz endişeleri nedeniyle kakao fiyatları rekor kırmıştı.
New York Ticaret Borsasında işlem gören kakao vadeli işlemlerinin ton başına fiyatı, mart ayında 10 bin doların üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek fiyatına ulaşmıştı. Mayıs başında kakao fiyatları libre başına 9 bin 300 dolar seviyelerinde seyrediyor.
Dünyanın en büyük kakao üreticileri olan Fildişi Sahili ve Gana'daki üretim, olumsuz hava koşulları ve yaşlanan, hastalıklı ağaçlar gibi yapısal endişeler kakao fiyatlarının küresel çapta artmasında etkili olmuştu.
Özellikle kakao ağaçlarının ölmesine neden olan CSSVD virüsü kakao üretimini olumsuz etkileyen önde gelen faktörler arasında yer aldı.
Avrupalı ithalatçıların orman tahribatına neden olan ürünlerin ithalatına sınırlama getirmesi de kakao fiyatları üzerinde etkili oldu.
Tahminlere göre, 2023-2024 sezonunda önceki 12 aya kıyasla kakao arzında yaklaşık yüzde 8'lik düşüş öngörülüyor.