Sosyal Güvenlik Kurumu 4A (SSK), 4B (Bağ- KUR) ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalılık ve emeklilik hizmetleri vermektedir. 3 sigorta kolu kapsamında da kişilerin emekli olabilmeleri adına bazı şartları sağlamaları gerekmektedir. Şartlar genel başlıklar olarak prim, yaş ve sigortalılık süresi olarak özetlenebilir.
Sigorta kolları özelinde çeşitli emeklilik şartları belirleyen Sosyal Güvenlik Kurumu bazı durumlarda ilgili şartları esneterek ilgili kişiye emekli maaşının bağlanmasını sağlayabilir. ‘Malulen emeklilik’ hallerinde de kişinin erken emekli olması söz konusudur. Peki, malulen emeklilik nedir, kimler malulen emekli olabilir? Malulen emekli olanlar kaç TL maaş alır? İşte konuya dair ayrıntılar…
MALULEN EMEKLİLİK NEDİR?
Malullük, 5510 sayılı Kanun’un 25’inci maddesinde tanımlanmış olan bir durumdur. Bu maddede yer alan bilgilere göre sigortalı çalışma hayatı dahilinde çeşitli sebeplerden ötürü işgücünün en az yüzde 60’ını kaybeden kişi, ‘malul’ sayılır.
Malullük şartını sağlayan kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tanımlanan malulen emeklilik hakkından yararlanabilirler. Ancak iş gücünün yüzde 60’ını kaybetmiş olan herkes, malulen emekli olarak maaş alamayabilir. Tıpkı normal emeklilikte olduğu gibi malulen emeklilikte de maaşın bağlanabilmesi için çeşitli şartların sağlanması gerekmektedir.
MALULEN EMEKLİ OLMA ŞARTLARI NELERDİR?
Hem kamu hem de özel sektör çalışanlarını kapsayan malulen emeklilik hakkı çeşitli durumların gelişmesi halinde kişiye tanımlanır. Kişi iş kazası, meslek hastalığı veya farklı hastalıklardan ötürü iş gücünün yüzde 60’ını kaybetmiş olduğunu sağlık kurulu raporu ile ispat edebiliyor ise Sosyal Güvenlik Kurumu’na malulen emeklilik için başvuruda bulunabilir.
Malulen emeklilik hakkının tanımlanabilmesi için tek şart malullük değildir. Çalışanın en az 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olması, 1800 günlük primini doldurması da gerekmektedir. Ayrıca malullük durumunun sigortalı çalışma hayatı kapsamında gelişmiş olması da aranan şartlar arasındadır.
MALULİYET DURUMU NASIL TESPİT EDİLİR?
Maluliyet durumunun tespiti, sağlık kurumlarından alınan kurul raporu aracılığı ile yapılmaktadır. Ancak kişi herhangi bir yere başvurmadan maluliyetini ispat etmek için bir sağlık kurumuna başvurmamalıdır. Malulen emekliliğin hak edilebilmesi için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruda bulunulması ardından da kurumun durumun tespiti adına kişi için sevk belgesi düzenlemesi gerekmektedir. Sevkin yapılmasının ardından Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir sağlık merkezine giden kişiye, yüzde 60’lık iş gücü kaybının tespit edilmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından emeklilik hakkı tanımlanır.
MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU İÇİN GEREKEN EVRAKLAR
Malulen emeklilik hakkını kazanabilmek adına Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruda bulunacak olan kişilerin öncelikle yazılı bir dilekçe hazırlamaları gerekmektedir. Kuruma dilekçe ile birlikte; işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin, işe giriş sağlık beyanının ya da raporunun, malulen emeklilik için düzenlenmiş olan sevk onayının ve sağlık kurulu raporunun da teslim edilmesi gerekmektedir.
MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI NE KADAR? 2024
Malulen emeklilik maaşı hesabında da normal emekli maaşı hesabında olduğu gibi prim günü ve sigortalılık süresi gibi bazı kriterler göz önünde bulundurulmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu malulen emeklilik başvurusunda bulunan kişilerin hizmet dökümlerini incelemekte ve ilgili dökümlere bağlı olarak maaş hesabı yapmaktadır. Başka birinin bakımına muhtaç olduğunu ispat eden kişilere 10 puanlık bir artış ile maaş bağlanmaktadır.
2024 yılının başında güncellenen emekli maaşlarına bağlı olarak malulen emeklilik maaşı da en az 10 bin TL olarak ödenmektedir. Söz konusu asgari tutarın temmuz ayında değişip değişmeyeceği ise henüz bilinmemektedir.