Milyonlarca memur ve işçi, emekli olmak için gün sayıyor... Bu anlamda prim borçlanmalarını da hesaba katarak emekli olacakları günü araştıran çalışanlar, çeşitli yollarla sorularına yanıt arıyor. Posta gazetesinde Ekrem Sarısu'nun "EYT’den faydalanabilir miyim?" başlıklı yazısında şu sorular yer aldı:
Soru: 1 Mayıs 1973 doğumluyum. Sigorta girişim 19 Ağustos 2002 olup toplam 3883 gün prim ödemem var. 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin kaç gününü borçlanmam gerekiyor? EYT’den faydalanabilir miyim?
Cevap: 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar veya sigorta başlangıç tarihinden önce yaptıkları askerliklerini borçlanarak sigorta başlangıçlarını bu tarihten geriye çekenler EYT’den yararlanıyor. Askerliğinizi borçlansanız bile sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999’dan geri gitmeyeceğinden EYT’dan yaralamazsınız. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden 3117 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlayacağınız Mayıs 2033’te 60 yaşınızı da doldurmuş olacağınızdan emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 617 gün daha prim ödeyerek priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2033 tarihinde emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
SORU: Bakkal dükkanım var ve Bağkur’luyum. Belediye meclis üyesi seçildim ve başkan tarafından belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirildim. Bize istersek memur gibi sigortalı hakkı veriliyor ve primlerimizi belediye ödüyor. Belediyeye başvurdum SGK kabul etmedi. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Belediye meclis üyeleri arasından görevlendirilen belediye başkan yardımcıları herhangi bir yerden emekli maaşı almıyorlarsa, istedikleri sigortalılık statüsü, 4/a, 4/b veya 4/c sigortalısı olarak işveren primleri belediyece ödenebiliyor. Ancak 4/c sigortalısı olarak prim ödemeleri için varsa 4/a veya 4/b zorunlu sigortalılık durumlarının sona ermiş olması gerekiyor. Bakkal dükkanınız nedeniyle zorunlu 4/b sigortalılığınız bulunduğundan, 4/c sigortalısı olamazsınız. Ancak bakkal dükkanınızı başkasına devredip veya kapatıp 4/b sigortalılığınız sona ererse, 4/c sigortalısı olabilirsiniz.
Soru: 1980 doğumluyum. Sigorta girişim 2 Şubat 2005 olup 2013’ten beri aynı işyerinde çalışmaktayım. 5000 gün prim ödemem var. Kendi isteğimle işten ayrılsam kıdem tazminatı alabilir miyim?
Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanların işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılma hakları var. Emekli olmak için 7000 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Bugün için işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız. 2000 gün daha prim ödeyerek toplam primi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bir diğer seçeneğiniz de, 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarıyla emekli olmaktır. Bu seçenekte de 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte yani 25 yıl sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2 Şubat 2030’da işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılma hakkınız var.
SORU: 1 Ekim 1971 doğumluyum. Sigorta giriş yılım 2013 olup 4200 gün prim ödemem var. 1987-1989 dikiş nakış kursuna gittim. Bu kurstan dolayı bana verilen belge var. Ne zaman emekli olabilirim?
CEVAP: Kurstan verilen belge değil, adınıza uzun vadeli sigorta kollarına sigorta primi yatıp yatmadığı önemli. Şayet 2013’ten önce adınıza uzun vadeli sigorta kollarına sigorta primi yatırılmamışsa (sorunuzdan yatırılmadığı anlaşılıyor) ve 4/a sigortalısı iseniz, emeklilik için 7200 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden 3000 gün daha prim ödeyerek 1 Ocak 2036 tarihinden önce priminizi 7200 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Priminizi 1 Ocak 2036’dan sonra 7200 güne tamamlamanız halinde, emekli olacağınız yaş primi tamamlama tarihinize göre 65’ e kadar çıkabilir. Ayrıca 900 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5100 güne tamamlamanız şartıyla, 61 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2032’de emekli olmanız da mümkün (5100 gün prim ve 61 yaş şartlarına tabi olarak).
Soru: 1972 doğumluyum. 3.5 yıldan fazla yurtdışı borçlanması ödedim. Otomatik olarak Bağkur’a geçiş oldu. 5400 gün primim var. Nasıl emekli olurum?
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Oysa sorunuzun cevabı sigorta başlangıç tarihinize göre değişir. 5400 gün prim Bağkur’da yaş haddinden emekli olmak için yeterli. Sigorta başlangıç tarihiniz 8 Eylül 1999’dan önceyse 58 yaşınızı, 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arası ise 62 yaşınızı, 30 Nisan 2008’den sonraysa yani 1 Mayıs 1999 veya daha sonraki bir tarih ise 63 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.