Eş ya da babanın vefaatı durumunda vefaat eden kişinin maaşının alınıp alınamayacağı merak ediliyor. Konuyla ilgili merak edilen o soruyu yanıtlayan Posta gazetesinde Ekrem Sarısu, bir vatandaştan gelen soruyu şöyle yanıtladı:
SORU: 1974 doğumluyum. SSK emeklisi olan babam 2004’te vefat etti. SSK emeklisi olan eşim de 2013’te vefat etti. SSK giriş tarihim 1 Ocak 1994 olup SSK’ya 5232 gün prim ödemem var. İsteğe bağlı olarak 240 gündür prim ödüyorum. İsteğe bağlı olarak Bağkur’a 1260 gün prim ödeyip Bağkur’dan emekli olsam, Babamın veya eşimin maaşını tam alabilir miyim?
CEVAP: Eşiniz de babanız da SSK emeklisi olduğundan, SSK’dan da, Bağ-Kur’dan da emekli olsanız babanızdan yetim aylığı alamazsınız. Çünkü SSK da, Bağkur da emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Ayrıca 1260 gün prim ödeyerek Bağkur’dan emekli olamazsınız. Çünkü Bağkur’dan emekli olmak için priminizi 7200 güne tamamlamanız gerekir. Yaş sorununuz yok. Olsa bile EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. SSK’da emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 240 gün isteğe bağlı prim ödemenizle birlikte toplam 5472 gün priminiz var. 203 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz. Eşinizden sizden başka aylık alan yoksa çalışmadığınızdan şuanda yüzde 75 oranında aylık alıyorsunuzdur. Emekli olduğunuzda, aylık oranınız yüzde 75’ten yüzde 50’ye düşecek ve eşinizden yüzde 50 oranında aylık alacaksınız.
YEDEK SUBAYLIK YAPANLAR NE KADAR BORÇLANABİLİR?
Köşe yazısında vatandaşların sosyal güvenlikle alakalı sorularını yanıtlayan Sarısu, yazısının devamında askerlik borçlanması, kısmi emeklilik ve benzeri diğer soruları da cevapladı. İşte o sorular ve yanıtları...
SORU: Askerliğimi yedek subay olarak yaptım. Ne kadar süreyi borçlanabilirim?
CEVAP: 8 aylık yedek subaylık döneminizde adınıza prim ödendiğinden, sadece 4 aylık yedek subay okul süresini borçlanabilirsiniz.
PRİM YETERLİ 58 YAŞI BEKLEYECEKSİNİZ
SORU: Ocak 1974 doğumluyum. Sigorta girişim Kasım 1999 olup 5570 gün primim var. Halen çalışmaktayım. Kısmi emeklilikten yararlanabiliyor muyum? Atrik iltihaplı romatizmam var. Sigortadan sonra oldu. Ne zaman emekli olabilirim?
CEVAP: Yaş haddinden (kısmi) emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşı dolduracağınız Ocak 2032’de emekli olabilirsiniz. Hastalık değil, hastalığın vücutta yol açtığı işgücü kaybı oranı önemli. Şayet hastalığınız yüzünden en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramışsanız ve Maliye’den de vergi indirim hakkı alabilirseniz, 6 Ağustos 2003 itibarıyla 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelli olarak emekli olmak için 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim şartlarına tabi olursunuz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan, Maliye’den vergi indirim hakkı alacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
CEZAEVİNDE ÇALIŞAN MAHKUM VE TUTUKLUNUN SİGORTALILIĞI
SORU: Üç buçuk yıl acık ceza evinde yattım. Yattığım süreçte çalıştım. İnfaz kurumu sigorta yaptı. Peki devlette çalıştığım halde bu üçbuçuk yılım, neden SSK’ya eklenmiyor?
CEVAP: Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri yerlerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular hakkında kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı ve analık sigortaları) uygulanarak tutuklu ve hükümlü iş kazası, meslek hastalığı ve analık açısından güvenceye alınır. Yani iş kazası geçirene, meslek hastalığına yakalanana bu sigorta kollarından yardım yapılmakta, şartların oluşması halinde sürekli iş göremezlik geliri de bağlanmaktadır. Ancak bunlara kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) uygulanmadığından, yani adlarına emeklilik primi ödenmediğinden, çalışma günleri SSK primlerine eklenmiyor. Bu yasal bir durum. Bu süreyi SSK’ya ekletmek için yeni bir yasa çıkartılması lazım. Maalesef bu konuda yapabileceğiniz bir şey yok.