EMEK HABER ÖZEL / Kamu kurumları denilince kuralların hakim olması beklenirken Sayıştay raporları hiçte böyle olmadığını ortaya çıkardı. 2023 yılına ait Sayıştay denetim raporlarında yer alan usulsüzlükleri açıklamaya devam ediyoruz.
Bu çerçevede, Çankaya Belediyesinin 2023 yılına ait denetim raporunda da çok fazla bulguya yer verildiğini görüyoruz. Bunlardan biriside belediyeye ait lojmanların tahsisinde hiçbir kurala uyulmadan tahsis yapıldığını görüyoruz.
Konutlarda beş yıl oturanlar boşaltmamış
Belediyeye Ait Kamu Konutlarının Kullanımı ve Tahsisinde Mevzuata Aykırı Uygulamaların Bulunması Belediyenin kamu konutlarının dağıtımında herhangi bir kriter belirlemeden subjektif ölçütlere göre işlem yaptığı ve sıra tahsisli konutlarda 5 yıl oturma süresini dolduran kişilerin konutlarının boşaltılmadığı görülmüştür.
a) Kamu Konutlarının Tahsisinde Kamu Konutları Yönetmeliği’ndeki Dağıtım Esaslarına Uyulmaması 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde; “ Bu Kanun; a) Genel bütçeye giren daireler, katma bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, … Tarafından yurt içinde ve yurt dışında inşa ettirme, satın alma, kiralama suretiyle temin olunan ve bu kurum ve kuruluşlar personelinin yararlanması için ayrılan kamu konutlarını kapsar.” hükmü ile “Kamu konut türleri ve konut tahsisi” başlıklı 3’üncü maddesinde; “ … b) Görev tahsisli konutlar; yönetmelikte belirlenecek makam ve rütbe sahiplerine, görevlerinin önemi ve özelliği, yetki ve sorumlulukları gereğince tahsis edilen konutlardır. … d) Sıra tahsisli konutlar; hizmet süresi, daha önce kamu konutlarından yararlanma durumu ve süresi, çocuklarının ve bakmakla mükellef olduğu aile fertlerinin sayısı, aile fertlerinin gelir durumu, konuttan yararlanma için bekleme süresi, eşinin de bu Kanun kapsamına giren kurum ve kuruluşlarda çalışan personel olması gibi hususlar dikkate alınarak yönetmelikte belirlenecek puanlama esasına göre tahsis edilen konutlardır.” hükmüne yer verilmiştir.
Kamu Konutları Yönetmeliği’nin “Görev Tahsisli Konutların Tahsis Şekli” başlıklı 8’inci maddesinde; görev tahsisli konutların Yönetmelik’e ekli (2) sayılı cetvelde belirtilenlere cetveldeki sıraya göre, yetkili konut dağıtım komisyonu tarafından; “Sıra Tahsisli Konutların Tahsis Şekli” başlıklı 9’uncu maddesinde; sıra tahsisli konutların Yönetmelik’e ekli (4) sayılı puanlama cetveli esas alınarak konut dağıtım komisyonunca hak sahiplerine tahsis edileceği belirtilmiştir. Görev tahsisli konutlar için Yönetmelik’e ekli (2) sayılı cetvelde; kurum ve kuruluşların yetkili makamlarınca bu cetveldeki görev unvanları sırası, hiyerarşi ve görevin önem derecesi esas alınarak görev tahsisli konut tahsis edilecek görev unvanların, her kurum ve kuruluş için bir cetvel halinde ayrıca düzenleneceği ve genelge ile teşkilata duyurulacağı ifade edilmiş; sıra tahsisli konutlar için de Yönetmelik’e ekli (4) sayılı cetvelde konut dağıtımında esas alınacak puanlama kriterlerine yer verilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, Kamu Konutları Kanunu kapsamında belediyelerin sayıldığı, görev tahsisli konutların cetveldeki sıraya göre, sıra tahsisli konutların da Yönetmelik’e ekli (4) sayılı puanlama cetveli esas alınarak dağıtılması gerektiği görülmektedir. Yapılan incelemede, 1) Görev tahsisli konutlar için hiyerarşi ve görevin önem derecesi esas alınarak görev unvanları sırasını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı, Yönetmelik’teki genel hükümler çerçevesinde de ekli (2) sayılı cetveldeki sıraya göre dağıtımın yapılması öngörülmesine karşın dağıtımda bu hususun dikkate alınmadığı, 2) Sıra tahsisli konutlar için de Yönetmelik uyarınca ekli (4) sayılı puanlama cetvelinin esas alınması gerektiği halde mevzuata aykırı olarak Belediyenin kendi belirlediği ve hukuki altyapısı olmayan subjektif kriterlere göre dağıtım yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu tür keyfi uygulamalar çalışma barışını bozar
Her kamu idaresi hukuka uygun hareket etmek mecburiyetinde olup idarenin yasaya aykırı hareket etmesinin hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayacağı ve bu tür uygulamaların çalışma barışını bozacağı düşünülmektedir.
Sonuç olarak, Kamu Konutları Kanunu’nun “Konuttan Çıkma” başlıklı 7’nci maddesinde belirtilen; “ … e) Tahsis yapıldıktan sonra oturma şartlarını haiz olmadıkları anlaşılanlar, kendilerine yapılan tebligat tarihinden itibaren iki ay içinde konutu boşaltırlar.” hükmü dikkate alınarak kamu konutu dağıtımı işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. b) Sıra Tahsisli Konutlarda Oturma Süresi Dolan Kişilerin Konutları Kullanmaya Devam Etmesi Kamu Konutları Kanunu’nun “Oturma süreleri” başlıklı 4’üncü maddesinde; sıra tahsisli konutlarda oturma süresinin beş yıl olduğu, süresi dolduktan sonra bir kişinin şartlı olarak oturmaya devam edebilmesi için konuttan yararlanacak başka birinin olmaması gerektiği; “Konuttan çıkma” başlıklı 7’nci maddesinde, sıra tahsisli konutlarda oturanların beş yıllık oturma süresinin bitiminden itibaren onbeş gün veya yararlanacak başka biri olmaması nedeniyle oturmaya devam etmesine izin verilmiş ise çıkması için idarece yapılan tebligat tarihinden itibaren bir ay içinde konutlardan çıkmak zorunda oldukları; “Konuttan çıkarılma” başlıklı 8’inci maddesinde ise konutların 7’nci maddede belirtilen süreler sonunda boşaltılmadığı durumda, tahsise yetkili makam tarafından ilgili mülki veya askeri makamlara başvurulacağı, bu başvuru üzerine konutun başka bir bildirime gerek kalmaksızın, kolluk kuvveti kullanılarak bir hafta içinde zorla boşalttırılacağı belirtilmiştir.
Süresi dolan 29 kişi hala konutlarda oturmaya devam ediyor
Yapılan incelemede, sıra tahsisli olarak dağıtımı yapılan 93 adet konutun bulunduğu, bunlardan 29 tanesinde 5 yıllık oturma süresi dolmasına karşın Belediye tarafından konutların boşaltılması yönünde herhangi bir işlem yapılmadığı ve 29 kişinin konutta oturmaya devam ettiği görülmüştür.
Her kamu idaresi hukuka uygun hareket etmek mecburiyetinde olup idarenin yasaya aykırı hareket etmesinin hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayacağı ve bu tür uygulamaların çalışma barışını bozacağı düşünülmektedir.
Belediye cevabında, kamu konutları dağıtımı işlemlerinin mevzuat hükümlerine uygun yapılmasının sağlanacağını, ayrıca oturma süresi sona erenlerle ilgili de tahliye işlemlerine başlanıldığını belirtmiştir. Ne güzel değil mi? Birileri yapılan usulsüzlükleri tespit edene kadar usulsüzlük yapılmaya devam ediliyor. Tespit edilmeyenlerin aynen devam edeceğini ifade etmemiz gerekiyor.
