İstihdam teşvikleri, işverenlerin belirli kriterlere uygun kişileri istihdam etmeleri durumunda, devlet tarafından sağlanan çeşitli desteklerdir. Bu destekler, genellikle sosyal güvenlik primi indirimleri, işsizlik sigortası primi ödemeleri veya doğrudan nakdi destekler şeklinde sunulur. Amacı, istihdamı artırmak, belirli gruplara yönelik istihdamı teşvik etmek ve işsizliği azaltmaktır.
İstihdam Teşviklerinin Kapsamında Neler Bulunur?
5510 sayılı kanunun 4 maddesinin 1 fıkrasının a bendi kapsamında sigortalı işçi çalıştıran özel sektör işyeri işverenlerine, kayıtlı sigortalı istihdamının azaltılması, kadınlar gençler ve engelliler gibi dezavantajlı grupların istihdamının artırılması, bölgesel büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesi için çeşitli kanunlarda yer alan sigorta primi teşviki, destek ve indirimlerden yararlanabilme imkanı sağlamaktadır. Bu bağlamda hali hazırda uygulaması devam eden 5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununda 7 olmak üzere, çeşitli kanunlarda yer alan toplamda 16 farklı sigorta prim teşviki destek ve indirimli ilişkin iş ve işlemler Sosyal Güvenlik Kurumunca yürütülmektedir. 2024 yılı nisan ayı itibariyle uygulamada 16 adet prim teşviki bulunmaktadır. Bunların ikisi 5510 sayılı kanunun 4/b kapsamındaki sigortalılar için 14'ü ise 4/a kapsamındaki sigortalılar için uygulanmaktadır. Söz konusu teşvik uygulamaları yer aldıkları mevzuata göre şu şekilde şekildedir: 5510 sayılı kanunun 81 maddesinde yer alan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları işveren hissesi 5 puanlık indirim, genel sağlık sigortası işveren hissesi 5 puanlık indirim, 4-1b sigortalara yönelik 5 puanlık indirim, 4-1 b kapsamındaki genç girişimcilere yönelik prim teşviki...
5510 sayılı kanunun çeşitli maddelerinde yer alan yatırımlarda devlet yardımları hakkında kararları istinaden sigorta primi işveren hissesi, sigortalı hissesi teşviki, asgari ücret desteği, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi 5 puanlık prim indirimi. 4447 sayılı kanunda yer alan işsizlik ödeneği alanların istihdamı halinde sigorta primi sigortalı ve işveren hisse teşviki, çok tehlikeli sınıfta yer alıp iş kazası meydana gelmeyen iş yerlerine işsizlik sigortası primi, işveren hisse teşviki gençlerin kadınların ve mesleki belge sahibi olanların istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki ve diğer çeşitli kanunlarda yer alan engelli sigortalı istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine yönelik sigorta primi teşviki, kültür yatırımları ve girişimlerinin desteklenmesine yönelik sigorta primi teşviki sosyal yardım alanlarını istihdamına yönelik sigorta primi desteği sosyal hizmet modellerinden yararlananların istihdamına yönelik prim tespiti iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi olarak sıralanabilir.
İstihdam Teşviklerinden Yararlanmak İçin Neler Gerekir?
İstihdam teşviklerinden yararlanabilmek için belirli şartları yerine getirmek gerekmektedir. Bu şartlar, teşvikin türüne ve ülkenin mevzuatına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak;
- Belirli bir kişi grubunu istihdam etmek: Genç, kadın, engelli gibi belirli bir gruba mensup kişileri istihdam etmek.
- Belirli bir bölgede faaliyet göstermek: Gelişmişlik düzeyi düşük bölgelerde faaliyet göstermek.
- Belirli bir süre iş sözleşmesi yapmak: Belirli bir süreliğine iş sözleşmesi yapmak.
- Diğer yasal şartları yerine getirmek: Sosyal güvenlik mevzuatına uygun olarak sigorta bildirgesi vermek gibi diğer yasal şartları yerine getirmek.