İş kazası sonucu işçiler, geçici veya sürekli iş göremez hale gelebilir ve meslekte kazanma gücü kaybı oranına göre belirli bir ödenek alabilirler. İş kazası durumunda işçinin haklarını sırlamak gerekirse şöyle sıralayabilirz: Geçici iş göremezlik ödeneği, Sürekli iş göremezlik ödeneği, Gelir alan kız çocuklarına evlenme ödeneği ve Ölen sigortalının hak sahiplerine ödenek verilmesi.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği
Sigortalının geçici iş göremezlik ödeneğine hak kazanabilmesi için olayın iş kazası olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Olayın iş kazası olup olmadığı Kurum tarafından belirlenecektir. Kurumun değerlendirmesinin ardından sigortalı geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazanacaktır.
İşçinin geçici iş göremezlik ödeneğine hak kazanabilmesi için iş kazası sonucu istirahat etmiş olması gerekmektedir. Kurum tarafından atanan bir hekim tarafından verilen istirahat raporuna göre, kazanın meydana geldiği günden itibaren her gün için yardım ödenecektir.
İş kazası sonucunda işçinin tedavi süreci başlayacak ve SGK ile anlaşmalı hastanelerde tedavi görecektir. İşçinin istirahat raporları da bu hastaneler tarafından düzenlenecektir. İş kazası geçiren işçi, işveren tarafından düzenlenen vizite kağıdı veya kimlik belgesi ile anlaşmalı hastanelere başvurmalıdır.
İş kazası geçiren bir kişiye ayakta tedavilerde, hekim en fazla 10 günlük dinlenme süresi verebilir. Bu süre en fazla 20 güne kadar uzatılabilir. 20 gün ve üzeri raporlar sadece Sağlık Kurulu tarafından düzenlenebilir. Ayrıca, Sağlık Kurulu 6 aydan fazla istirahat raporu veremez.
Ödeneğin Hesaplanması
İş kazası geçiren bir işçinin alacağı geçici iş göremezlik ödeneğinin hesaplanma yöntemi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 17. maddesinde açıklanmıştır. Bu madde, iş kazası geçiren işçilere ödenecek ödeneğin düzenlendiği kanunun bir parçası olarak yer almaktadır.
MADDE 17- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Bu surette bulunan günlük kazanç; iş göremezliğin başladığı veya gelirin bağlanacağı tarihten geriye doğru oniki ay ve daha öncesine ait ise güncelleme katsayısı ile güncellenerek hesaplanır.
Eğer bir kişi oniki aylık bir süre içinde çalışmamış ve ücret almamışsa, çalışmaya başladığı ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa, ödeneklerin hesaplanmasında çalışmaya başladığı tarihten iş göremezliğinin başladığı tarih arasında elde ettiği prime esas günlük kazancın, çalıştığı gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak. Eğer iş kazası çalışmaya başladığı gün meydana gelmişse, aynı veya benzer bir işte çalışan bir sigortalının günlük kazancı esas alınacaktır.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nasıl Ödenir ?
Geçici iş göremezlik ödeneği, işçiye Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenebileceği gibi işveren tarafından da ödenebilir. İşverenin Kuruma ödemesi gereken tutar, işverenin ilk prim borcuna karşılanacaktır. Eğer ödeneğin işveren tarafından ödenmesi durumunda, Kurum tarafından ödenen tutar işverenin borcundan düşülecektir.