İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işçileri yoğun çalışma süresinin günlük 8 saate düşürülmesi talebinde bulunarak iş bırakması ve işçilerin taleplerini dile getirmek için 21 Nisan'da 1856'da Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar yürümesiyle başlayan süreçle ABD'deki işçilerin de işverenlerden 1884'te çalışma saatlerinin azaltılması talebinde bulunması 1 Mayıs’ın fitilini ateşledi. ABD'de günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel bir nitelik kazandı.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.
ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında "Emek Bayramı", "İşçi Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
Cumhuriyet döneminde ilk resmi kutlama 1923'te oldu.
TÜRK-İŞ Bursa'da, HAK-İŞ Kocaeli'de kutlayacak
Bu kapsamda TÜRK-İŞ, önemli sanayi kentlerinden Bursa'da etkinlik gerçekleştirecek. "Vergide Adalet" temasıyla düzenlenecek programda TÜRK-İŞ, gelir vergisi başta olmak üzere çalışma hayatının sorunlarını gündeme taşıyacak.
HAK-İŞ, 1 Mayıs'ı bir diğer önemli sanayi şehirlerinden Kocaeli'de kutlayacak, programda, çalışma hayatının sorunlarının yanı sıra Gazze'de yaşananlar da gündeme getirilecek.
Bu yıl 1 Mayıs'ta Memur-Sen Samsun'da, Türkiye Kamu-Sen ise İzmir'de program düzenleyecek.
1 Mayıs'ı İstanbul'da çeşitli sivil toplum kuruluşu ve meslek örgütleriyle kutlama geleneğini sürdüren DİSK ve KESK ise bu yıl da programını aynı şehirde yapmayı planlıyor ancak İstanbul’da 1 Mayıs kutlamalarının bu yıl Taksim Meydanı’nda yapılmasıyla ilgili emek örgütleri ve yetkililer arasında henüz anlaşma sağlanamadı.
Bazı sendika konfederasyonları, meslek örgütleri ve siyasi partiler 1 Mayıs kutlamalarının Taksim Meydanı’nda yapılmasını savunurken, İstanbul Valiliği ise Taksim’deki kitlesel kutlamalara izin verilmeyeceğini ve farklı bir adreste yapılması gerektiğinde ısrarlı.
Geçmişte neler yaşandı?
Taksim Meydanı, 1 Mayıs kutlamaları açısından önemli bir tarihe sahip.
1976 yılında DİSK’in organizasyonuyla 1 Mayıs'ta, meydanda kitlesel bir kutlama gerçekleştirildi.
1977’de Taksim’de daha da geniş katılımlı bir kutlama yapıldı. Ancak kalabalığa açılan ateş sonucu oluşan kargaşada 37 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.
Olayın failleri bulunamadı. Bu olay kamuoyunda "kanlı 1 Mayıs" olarak da tanımlandı.
1978’de yine Taksim Meydanı’nda geniş katılımlı bir kutlama düzenlerken bir yıl sonra dönemin Sıkıyönetim Komutanlığı, İstanbul’da 1 Mayıs mitinglerine izin vermedi.
Bu olaylar gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.
Darbecilerin resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, kutlanmaya başlandı.
