Emeklilikle ilgili hemen herkesin aklına takılan pek çok soru bulunur. Emekli olmak için sağlanması gereken bazı şartlar bulunuyor. Bunun için en önemlisi başta yaş haddini doldurmakla birlikte gerekli sigorta prim gününü sağlamaktır. Doğum veya askerlik borçlanmaları ile emelilik tarihi beklenenden daha erken gelebilir! Sosyal güvenlikle ilgili vatandaşların merak ettiği soruları yanıtlayan Posta Yazarı Ekrem Sarısu, bugünkü köşe yazısında, sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapan bir çalışanın doğum borçlanması yapıp yapamayacağı yönündeki sorusunu yanıtladı. Sarısu'nun verdiği yanıta göre, doğumdan önce çalışmayan bir kadının doğumdan önce staj sigortasının bulunması, doğum borçlanması yapabilmesinin önünü açıyor!
İşte Sarısu'ya gelen sorular ve yanıtlar...
Soru: 1965 doğumluyum. Sigortam 1994’te başladı. 2741 gün primim var. Son 6 ayı isteğe bağlı ödedim. Emekli olabilmem için daha ne kadar prim ödemeliyim? 3600 ile emekli olabilir miyim? Bu arada iki doğumum var. Ama sigorta başlangıcından önce doğum yaptığım için borçlanamıyorum galiba.
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Bunun tek istisnası staj sigortasından sonra normal sigorta başlangıcından önceki doğumlar. Şayet doğumlarınızdan önce staj sigortanız yoksa doğumlarınızı borçlanamazsınız. Yaş haddinden emeklilik için; 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 859 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
SORU: Rahmetli kocamın Bağkur emekli maaşını alıyorum. SSK emeklisi rahmetli babamın maaşını da alabilir miyim? Cevap evetse, ne yapmalıyım?
CEVAP: Eş ve babanızın vefat tarihlerini belirtmemişsiniz. Oysa sorunuzun cevabı eş ve babanızın vefat tarihine göre değişir. Örneğin eşiniz de babanız da 1 Ekim 2008’den sonra vefat etmişse, hem eşinizden hem babanızdan çift aylık alamazsınız. Tercih ettiğiniz aylığı alırsınız. Muhtemelen eşinizden bağlanan aylık yüksek olduğundan eşinizden aylık almaya devam edersiniz. Ancak her ikisinin vefat tarihi 1 Ekim 2008’den önceyse, veya eşinizin vefatı 1 Ekim 2008’den önce babanızın vefatı 1 Ekim 2008’den sonraysa, babanızdan da aylık bağlatarak iki aylığı birlikte alabilirsiniz. Ayrıca eşinizin vefatı 1 Ekim 2008’den sonra, babanızın vefatı 1 Ekim 2008’den önceyse babanızdan aylık bağlatabilirsiniz. Eş ve babanızın vefat tarihlerini (gün,ay, yıl) olarak bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.
Soru: 10 Ağustos 1981 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Ocak 1996 olup 1 Ağustos 2024 itibariyle 5754 gün primim var. Ve isteğe bağlı prim ödüyorum. Emeklilik dilekçesini ne zaman vermeliyim?
Cevap: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılıyor. Primi ödenen son yedi yılda (son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Şayet SSK’dan sonra isteğe bağlı olarak 1259 günden fazla prim ödememişseniz SSK’dan emekli olacaksınız. İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 71 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak SSK’dan sonra isteğe bağlı olarak 1259 günden fazla (1260 gün veya daha fazla) prim ödemişseniz, Bağkur’dan emekli olacaksınız. Bağkur’dan iki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) Priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte. 2) 5400 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2039’da emekli olabilirsiniz (5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
SORU: Sigorta giriş tarihim 1996’da olup şu anda 1715 gün primim bulunmakta. Bir çocuğum var. 720 gün doğum borçlanması yapıp, geri kalan günlerimi de 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir miyim?
CEVAP: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumunuz borçlanma şartlarını taşıyorsa, borçlanıp 720 gün kazandıktan sonra 1165 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte 58 yaşı da doldurursanız emekli olabilirsiniz. Dolduramazsanız 58 yaşı doldurunca emekli olabilirsiniz.
Soru: 11 Temmuz 1976 doğumluyum. Hizmete başlama tarihim 17 Eylül 1996 olup 27 yıl 10 ay sigortalılık sürem var. Bir çocuk annesi memurum. Ne zaman emekli olabilirim?
Cevap: 17 Eylül 1996’dan bugüne kadar ara vermeden memurluk yapmışsanız, emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak olup hizmet süresi şartını da sağladığınızdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
