EMEK HABER ÖZEL / Belediye tarafından açık ihale usulü ile istenilen kişiye verilmesi mümkün olmayan ihalelerin doğrudan temin ve pazarlık usulü yöntemiyle istenilen firmalara verildiği ortaya çıktı. Sayıştay adeta kamu kurumlarında yapılan ihalelerdeki usulsüzlükleri birer birer ortaya çıkardı.
Sayıştay raporlarına yansıyan bilgilere göre belediyelerin sıklıkla doğrudan temin ve pazarlık usulünü kullandığı görülüyor. Bu durum mevzuat düzenlemesi yapılması gerektiğini gösteriyor. Aksi takdirde idareler bu tür davranışları sürdürmeye devam edecektir.
Raporda şu ifadelere yer verildi;
“Parasal Limitler Dâhilinde Yapılan Mal Alımlarında, Bütçeye Konulan Ödeneğin %10’unun Kamu İhale Kurulunun Uygun Görüşü Alınmadan Aşılması
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limitler dâhilinde yapılan mal alımlarına ilişkin harcamaların yıllık toplamının, İdarenin bu amaçla konulan ödeneklerinin %10’unu, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşıldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde; idarelerin yaklaşık maliyeti 1.439.543 TL’sine kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımlarını, pazarlık usulü ile ihale yaparak temin edebileceği; aynı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerin 431.810 TL’sini, diğer idarelerin 143.845 TL’sini aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımların ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulü ile karşılanabileceği belirtilmektedir.
Parasal limiti aşan tutarlar için KİK’ten izin alınması gerekiyor
Yine aynı Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinde; bu Kanun’un 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacağı ifade edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 62’nci Maddesinin (ı) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ’in “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin (3) numaralı bendinde; “Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ve 22 nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde bütçe sahibi olan kamu idareleri tarafından, yıllık bütçelerine bu amaçla konulan toplam ödenek tutarı dikkate alınır. Mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine bu amaçla konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı % 10 oranı hesaplanır.” denilmektedir.
Belediyenin mal alımlarına ilişkin başlangıç ödeneği ile yıl içinde yapılan ödenek aktarmaları sonucu oluşan toplam ödenek tutarı 454.147.782,84 TL olup bu ödenek tutarının %10’u ise 45.414.778.28 TL’ye isabet etmektedir.
Yapılan incelemede, yıl içinde 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca yapılan mal alımlarına ilişkin harcama toplamlarının 160.995.441.72 TL olduğu; bu tutarın 2023 yılı bütçesiyle ayrılan ödeneğin %35’ine isabet ettiği ve mevzuat ile belirlenmiş olan %10’luk limitin aşımına neden olan harcamalar için ise Kamu İhale Kurulunun uygun görüşünün alınmadığı tespit edilmiştir.
Belediye yapılan hatayı kabul ederek bir daha olmayacak dedi
Belediye cevabında, bulgu doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılacağını belirtmiştir.
Sonuç olarak, belediye tarafından 2023 yılı içerisinde, 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında gerçekleştirilen mal alımlarında, bütçeye bu amaçla konulan ödeneklerin %10’u tutarındaki sınırın, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aşılması hususu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Genel Tebliği hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.
Anlaşıldığı kadarıyla kamu kurumlarının böl, parçala ve istediğin firmaya ihaleyi ver yöntemini çok sevdiği anlaşılıyor. Kanuni düzenleme yapılmazsa bu sevgi artarak devam edeceğe benziyor.
