HABER MERKEZİ/ Yüksek lisans yapan bir okul müdürü ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin toplu Sözleşme gereğince %7 artırımlı olarak ödenmediğini belirterek bu ödemenin sağlanması için Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurdu.
Okul müdürünün toplu sözleşme hükmü uygulansın talebi reddedildi
KDK’ya başvuran Okul Müdürü, 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinin ikinci bölümünde yer alan Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme başlığının 8. maddesinde; “Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir.” ifadesinin yer aldığını, söz konusu maddede fiilen derse girme ibaresinin yorum farklılıklarına neden olduğunu ve okulda fiilen derse girmediği gerekçesi ile yüksek lisans mezunu olmasına rağmen ek dersinin %7 artırımlı olarak ödenmediğini, bireysel başvurusu üzerine 26.08.2024 tarihli Ombudsmanlık cevabi yazısına MEB tarafından 06.09.2024 tarihinde olumsuz cevap verildiğini, sunduğu mahkeme kararı ve Kamu Denetçiliği Tavsiye Kararlarında görüldüğü üzere yüksek lisans mezunu olup fiili olarak derse girme imkânı bulunmayan personele, fiili derse girme şartı aranmadan artırımlı ek ders ödenmesi yönünde kararlar verildiğini belirterek yüksek lisans mezunu olduğunu ve Okul Müdürü görevinin doğası gereği fiili olarak derse girme imkânı olmadığından Toplu Sözleşme Kanunun 8. maddesi uyarınca ek dersinin %7 artırımlı ödenmesini talep etmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı olumsuz görüş verdi
Başvuruya konu iddialar hakkında Millî Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü Hazine ve Maliye Bakanlığının verdiği görüşü gerekçe göstererek talebi reddetmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’nün 03.09.2024 tarihli ve sayılı yazısında özetle; Bilindiği gibi 03.09.2023 tarihli ve 32298 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşmenin “Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” bölümünün “Lisansüstü öğrenim gören öğretmenlere ilave ek ders ücreti” başlıklı 8'inci maddesinde “(1) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 220/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; yürürlükte bulunan mevzuatın mali hükümlerinin uygulanmasını yönlendirmek, bu konuda ortaya çıkabilecek her türlü meseleyi çözmek ve tereddütleri gidermek Hazine ve Maliye Bakanlığının görevleri arasında sayılmıştır. Bu yetkiye istinaden Hazine ve Maliye Bakanlığının malî konulara ilişkin görüşleri, aralarında Bakanlığımızın da bulunduğu tüm kamu kurum ve kuruluşları bakımından bağlayıcı niteliktedir
Bu bağlamda Hazine ve Maliye Bakanlığının konuya yönelik verdiği ve birer örneği ekte gönderilen ilgi (b) yazı ile teşkilatımıza duyurulan ilgi (c) görüş yazısının son paragrafında “Ancak, öğretmenlerin fiilen girdikleri derslerin dışındaki görevlerinden; işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamındaki görevleri, hazırlık ve planlama, planlama ve bakım-onarım, öğrenci sosyal ve kişilik hizmetleri, sınav, belleticilik ve benzeri görevler için ödenen ek ders ücretleri ile 2006/11350 sayılı Kararın 14 üncü maddesine göre yüz yüze eğitim yapılmayan eğitim kurumlarında görevli öğretmenlere ödenen ek ders ücretleri ve aynı Kararın 16 ncı maddesine göre ders görevinin yapılmış sayılmasına bağlı olarak ödenen ek ders ücretleri ile Kararın 10 uncu maddesine göre ödenen ‘Ders niteliğinde yönetim görevi’ karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin artırımlı (%5 ve %15) olarak ödenmesine imkân bulunmamaktadır.” görüşü yer almaktadır.
Daha sonra konu hakkında açılan davaların Bakanlığımız aleyhine sonuçlanması üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığından konu hakkındaki görüşünün yeniden değerlendirilmesi istenmiş; Hazine ve Maliye Bakanlığı, bir örneği ekte gönderilen ilgi (ç) yazısında “Anılan hükmün incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, Bakanlığınıza bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapmakta olan yüksek lisans ve doktora yapmış öğretmenlere ek ders ücretlerinin artırımlı ödenebilmesi bu derslere fiilen girilmesi şartına bağlanmıştır. Bu çerçevede, ilgi (b)'de kayıtlı Bakanlığımız görüşünün yerinde olduğu değerlendirilmekte olup, söz konusu görüşümüze eklenecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.” açıklamasına yer vererek önceki görüşünde ısrarcı olmuştur.
Bu nedenle ilgiliye, Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesi kapsamında “Ders niteliğinde yönetim görevi” karşılığında ödenen ek ders ücretinin, görmüş olduğu yüksek lisans öğrenimine bağlı olarak artırımlı ödenmesi mümkün olamamaktadır.
Okul müdürü bu konuda yargı kararları olduğunu belirtiyor
Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretlerinin %7 artırımlı ödenmesini düzenleyen 7. Dönem Toplu Sözleşme kapsamında yüksek lisans mezunu olup fiili olarak derse girme imkânı bulunmayan personele, yargı kararlarında görüldüğü üzere fiili derse girme şartı aranmadan artırımlı ek ders ödenmesini, yüksek lisans mezunu Okul Müdürü olarak kendisine ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesini talep etmektedir.
Başvuruya konu uyuşmazlıkta; Müdür olarak görev yapan başvuranın yüksek lisans mezunu olmakla birlikte ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesi talebinin, Hazine ve Maliye Bakanlığının konuyla ilgili görüş yazısına istinaden reddedildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığının anılan yazıda özetle Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesine göre ödenen “Ders niteliğinde yönetim görevi” karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin artırımlı olarak ödenmesine imkan bulunmadığının kaydedildiği, söz konusu yazıda her ne kadar başvuranın fiilen derse girmemesi gerekçe olarak gösterilmekte ise de Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağının açık olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Ücretlerine İlişkin Karara göre her türdeki Anadolu Lisesinde Müdürlerin haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği düzenlenmekle birlikte konuya ilişkin çok sayıda yargı kararında ilgili mevzuat ve yukarıda anılan Karar kapsamında fiilen derse girme imkanı bulunmayan başvuran durumundaki kişiler yönünden fiilen derse girme koşulunun aranamayacağına, Okul Müdürlüğü görevinin fiilen yapılmasının yeterli kabul edileceğine, kendisini geliştirme ve mesleki hayatına katkı sağlama amacıyla yüksek lisans yapmış olan Okul Müdürlerine ek ders ücretlerinin %7 artırımlı olarak ödenmesi gerektiğine hükmedildiği görülmektedir.
Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi’nin 05.07.2023 tarihli ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararında özetle; ek ders ücretinin artırımlı ödenmesi talebine ilişkin ret işleminin iptali ile işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne, davacının eksik ödenen ek ders ücretlerinin başvuru tarihinden geriye doğru 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
KDK daha önce rehber öğretmenler için benzer karar verdi
2023/6720 sayılı Tavsiye Kararı’nda özetle; “…Rehber öğretmenlere ek ders ödemesi yapılmasına yönelik düzenlemenin amacının fiilen derse girmesi mümkün olmayan rehber öğretmelerin mağduriyet yaşamamaları ve aynı düzey farklı branşta öğretmeler ile eşitliğin sağlanması olduğu, işin doğası gereği derse girmelerinin mümkün olmadığı diğer yönetim görevi olarak ek ders ücreti alan (müdür yardımcısı v.s.) öğretmenlerden farklı olarak talepleri ve tercihleri ile yönetim görev yapmadıkları bu nedenle muadilleri ile eşitliklerinin sağlanması gerektiği izahtan varestedir. Bu halde rehber öğretmenlere ders niteliğinde yönetim görevi adı ile ek ders ödemesi yapılarak fiilen derse girmiş kabul edilmektedir. (…)
Bunun dışında iş tanımı gereği fiilen derse girmeleri mümkün olmayan rehber öğretmenlerin ek ders ödemelerinde fiilen derse girme koşulunun aranmaması gerektiği gibi, rehberlik görevinin fiilen yapılmasının yeterli görülmesi gerekmektedir. Rehber öğretmenlere de ek ders ücretleri ayrım yapılmaksızın meslek hayatlarına katkı sağlaması amacıyla yapılmış lisansüstü eğitimlerinden kaynaklı toplu sözleşme hükmü gereği gerekli artırımların yapılması gerekmektedir. Bu konuya ilişkin olarak Ordu 1. İdare Mahkemesi’nin 17.11.2022 tarih ve 2022/1596 sayılı kararında da ek ders ödemesinin artırımlı ödenmesine hükmettiği görülmüş olup ilgili kararın Samsun Bölge İdare Mahkemesince onandığı anlaşılmıştır. Yine Diyarbakır 1. İdare Mahkemesinin 24.01.2021 tarih 2021/74 sayılı kararında da ödemenin artırımlı yapılması yönünde karar verildiği anlaşılmıştır. 18. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
2021/14016 sayılı Tavsiye Kararı’nda ise özetle; “..Ayrıca başvuranla benzer durumda olan yüksek lisans mezunu başka bir rehber öğretmen tarafından ek ders ücretlerinin %5 artırımlı olarak ödenmesi ve mahrum kaldığı ekonomik kayıplarının tazmini talebi ile açılmış olan bir davada; Diyarbakır 1. İdare Mahkemesince 21/01/2021 tarihinde verilen 2020/882 E. ve 2021/74 K. sayılı kararda, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile idarenin dava konusu işleminin iptaline ve davacının eksik ödenen ek ders ücretinin (mahrum kaldığı ekonomik kayıpların) davalı idare tarafından hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.
Yapılan değerlendirme neticesinde; “…Rehber öğretmen olarak görev yapan başvuranın kendisini geliştirmek, mesleki hayatına katkı sağlayabilmek bakımından devam ettiği (…) Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Yüksek Lisans Programındaki eğitimini tamamlayarak 06/07/2021 tarihinde mezun olduğu için yüksek lisans mezunu diğer öğretmenlere tanınan haklardan faydalandırılması gerektiği, başvuranın yaptığı işin doğası gereği ders görevinin olmadığından başvuranın bu durumunun dikkate alınmayarak fiilen derse girme şartı aranması ve ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
Ombudsman’ın 2021/14016 ve 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararları, emsal yargı kararları ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; yüksek lisans mezunu olan ve Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın, Toplu Sözleşme hükmü gereğince %7 artırımlı ek ders ücreti ödenmesi talebinin, idarece fiilen derse girme şartı aranması nedeniyle ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin başvurana %7 artırımlı ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bakalım Milli Eğitim Bakanlığı verilen bu tavsiyeye uyarak okul müdürlerinin mağduriyetini giderecek mi?
