Sayıştay Temyiz Kurulu …Belediyesinde şef olarak görev yapan ve fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunu olma şartını taşımayan ...’in 25.03.2008 tarihinde 1’inci dereceli Belediye Başkan Yardımcısı kadrosuna, ardından 07.04.2008 tarihinde 1’inci dereceli Mali Hizmetler Müdürü kadrosuna asaleten atandığı, bu görevde 30.01.2019 tarihine kadar bulunduktan sonra tekrar belediye başkan yardımcısı olarak atandığı, oradan da 08.04.2019 tarihinde Emlak ve İstimlak Müdürü kadrosuna, 01.07.2019 tarihinde de Hukuk İşleri Müdürü kadrosuna atandığı ve kendisine müdür kadrosuna ait özel hizmet tazminatı, yan ödeme ve ek ödeme kalemlerinin ödenmesi sonucu ... TL kamu zararının sorumlularca tazmin edilmesine ilişkin ilgili daire kararını bozdu.
Kararla 13.10.2008 tarihi itibariyle lise mezunu olan ilgilinin ... Belediyesine ilk defa yazı işleri müdürü olarak atanması ardından, 15.03.2010 tarihi itibariyle ... Belediyesine naklen Yazı işleri Müdürü olarak atanması; sonrasında da aynı belediyede Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü, Ruhsat ve Denetim Müdürü, Fen İşleri Müdürü, İşletme ve İştirakler Müdürü, Spor İşleri Müdürü ve Zabıta Müdürü kadrolarına atanması nedeniyle talep edilen ödemelerin istenemeyeceğine karar verildi.
Kararın sorunlu olduğunu düşünüyoruz.
Kararda neler yer alıyor?
1)76 sayılı ilamın 2/A maddesi ile; ... Belediyesinde şef olarak görev yapan ve fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunu olma şartını taşımayan ...’in 25.03.2008 tarihinde 1’inci dereceli Belediye Başkan Yardımcısı kadrosuna, ardından 07.04.2008 tarihinde 1’inci dereceli Mali Hizmetler Müdürü kadrosuna asaleten atandığı, bu görevde 30.01.2019 tarihine kadar bulunduktan sonra tekrar belediye başkan yardımcısı olarak atandığı, oradan da 08.04.2019 tarihinde Emlak ve İstimlak Müdürü kadrosuna, 01.07.2019 tarihinde de Hukuk İşleri Müdürü kadrosuna atandığı ve kendisine müdür kadrosuna ait özel hizmet tazminatı, yan ödeme ve ek ödeme kalemlerinin ödenmesi sonucu ... TL kamu zararının sorumlularca tazminine karar verilmiştir.
Gerçekleştirme görevlileri ... ve ...’ın aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle:
Mali Hizmetler Müdürlüğünce Sayıştay İlamı Kamu Zararı Tablosunda gösterilen kamu zararı ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 53’üncü maddesi gereği faizlerin hesaplandığı, ... TL kamu zararı ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ... TL ile birlikte toplam ... TL tahakkuk oluşturulduğu, ...’ den 14.04.2023 tarih ve Seri Z 19641, 19642, 19643,19644, 19645, 19646, 19647, 19648, 19649, 19650, 19651, 19652, 19653, 19654 ve 19655 numaralı makbuzlar ile detay tahsilat raporunda görüldüğü üzere toplam ... TL tahsilatın gerçekleştirildiği, bu tutarın 14,04.2023 tarihli ve 1889 yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle tahsil edildiği, suretlerin ekte sunulduğu, böylece kamu zararının ortadan kalktığı”
İfade edilmiş olup Daire kararının kaldırılması talep edilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında; “... ... Belediyesi 2021 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 05.04.2023 tarih ve 76 numaralı ilamın 2. Maddesinin A ve B bentlerini temyiz eden Gerçekleştirme Görevlisi ...' nun ilgi yazı ekinde gönderilen 30.05.2023 tarihli dilekçesi ve ekleri incelendi.
Adı geçen ilamın 2. Maddesinin A ve B bentleri ile ilgili dilekçesinde özetle; İlamın 2. Maddesinin A Bendi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün işleyen ... TL tutarındaki faizi ile birlikte 14.04.2023 tarihinde,
İlamın 2. Maddesinin B Bendi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün işleyen ... TL tutarındaki faizi ile birlikte 14.04.2023 tarihinde,
İlgililerden tahsil edildiğini ve kamu zararının ortadan kaldırıldığını bildirmiştir.
Dilekçeden ve dilekçe eki belgelerden, tazmin konusu ödemelerin ilamın karar tarihi olan 09.02.2023 tarihinden sonra olduğu ve ilamın infazı mahiyetinde olabileceği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle temyiz talebinin reddi ile ... ... Belediyesi 2021 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 05.04.2023 tarih ve 76 numaralı ilamın 2. Maddesinin A ve B bentleri ile verilen tazmin hükümlerinin tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa edilmektedir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
Sorumluların dilekçe ekinde gönderdiği 14.04.2023 tarih ve 1889 nolu muhasebe işlem fişi ile ... -TL kamu zararının ahizinden tahsil edildiği ve ilam hükmüne de bir itiraz söz konusu olmadığı görülmüştür.
Bu itibarla, 76 sayılı ilamın 2-A maddesi ile ... TL’ye verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, Tahsilata ilişkin dilekçe ekinde ibraz edilen belgelerin Dairesince incelenerek yargılamanın iadesini gerektiren nitelikte görüldüğü takdirde bu yolda işlem ifasını teminen dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, (…. Daire Başkanı ...’ÜN azınlık görüşüne karşı) oyçokluğu ile,
6085 sayılı Kanun’un 57’nci maddesi gereği bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,
Karar verildiği 03.07.2024 tarih ve 56998 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü
.... Daire Başkanı ...’ÜN karşı oy gerekçesi:
... Belediyesinde şef olarak görev yapan ve fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunu olma şartını taşımayan ...’in 25.03.2008 tarihinde l’inci dereceli Belediye Başkan Yardımcısı kadrosuna, ardından 07.04.2008 tarihinde l’inci dereceli Mali Hizmetler Müdürü kadrosuna asaleten atandığı, bu görevde 30.01.2019 tarihine kadar bulunduktan sonra tekrar belediye başkan yardımcısı olarak atandığı, oradan da 08.04.2019 tarihinde Emlak ve İstimlak Müdürü kadrosuna, 01.07.2019 tarihinde de Hukuk İşleri Müdürü kadrosuna atandığı ve kendisine müdür kadrosuna ait özel hizmet tazminatı, yan ödeme ve ek ödeme kalemlerinin ödenmiş olması nedeniyle tazmin hükmü verdiği anlaşılmaktadır.
İlgilinin görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliğine aykırı olarak müdür kadrosuna atandığı anlaşılmaktadır. Her hukuka aykırı işlemin sonucunun İdari, Mali veya cezai müeyyidesinin olması gerektiğinde de tereddüt bulunmamaktadır. İşlemin niteliği dikkate alınmak suretiyle uygulanacak müeyyidenin belirlenmesi gerekmektedir.
Olayda söz konusu şahsın, müdürlüğe atanmasının yönetmeliğe aykırı olduğu kabul edilse bile görev yaptığı dönemlerde Müdür kadrosunda bulunduğu ve bu kadro için öngörülen ücretin kendisine ödendiği anlaşılmaktadır.
5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde kamu zararı; “… mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması” şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında Kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak kriterler;
“a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,
e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.)
g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,”
şeklinde belirlenmiştir.
5018 sayılı kanunun 71 inci maddesi gereğince, Kamu zararının belirlenmesinde esas alınması gereken; ilgiliye hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapıldığı, hizmet yaptırılmadan ödeme yapıldığı, hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alındığı veya Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapıldığı iddialarından hiçbirini ileri sürme imkânımız bulunmamaktadır. Diğer taraftan ilgilinin, yönetmelikte aranan şartları taşımaması nedeniyle görevini gereği gibi yerine getiremediği veya getiremeyeceği yönünde herhangi bir tespit veya değerlendirme de bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, 5018 sayılı kanunun 71 inci maddesinde tanımlanan şekilde oluşmuş bir kamu zararı bulunmamasına ve aynı maddede belirlenen unsurların hiç birisini taşımamasına rağmen, 2008 yılında tesis edilen işlemin salt hukuka aykırı olması gerekçesiyle kamu zararına hükmedilmesinin “KAMU ZARARI” kavramı ile bağdaşmayacağı açıktır. Hukuka aykırı tesis edilen söz konusu işlem nedeniyle, sorumlular hakkında idari ve/veya cezai müeyyidenin uygulanması gerektiği bu nedenle de, 6085 sayılı kanunun 78 inci maddesi çerçevesinde konunun cumhuriyet savcılığı veya ilgili Bakanlığına bildirilmesinin mümkün olduğu, bu yapılmaksızın, ilgiliye yapılmış olan ödemelerin kamu zararı olarak değerlendirilmesinin hukuken mümkün olmadığı bu nedenle verilen daire kararının tasdiki yönündeki çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
2) 76 sayılı ilamın 2/B maddesi ile; ... Belediyesinde fakülte veya yüksekokul mezunu olmayan ve görevde yükselme sınavına girmeyen ...’nın 15.03.2010 tarihinde ... Belediyesine yazı işleri müdürü olarak naklen atandığı ve sırasıyla Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü, Ruhsat ve Denetim Müdürü, Fen İşleri Müdürü, İşletme ve İştirakler Müdürü, Spor İşleri Müdürü ve 10.09.2019 tarihinde Zabıta Müdürü olarak atandığı ve kendisine müdür kadrosuna ait özel hizmet tazminatı, yan ödeme ve ek ödeme kalemlerinin ödenmesi sonucu ...-TL kamu zararının sorumlularca tazminine karar verilmiştir.
Gerçekleştirme görevlileri ... ve ...’ın aynı mahiyetteki temyiz dilekçesinde özetle:
2 sıra nolu maddenin B bendinde belirtilen ...’nın Müdür kadrosuna atanma şartını taşımadığı ve kamu zararının ödettirilmesine karar verildiği,
Mali Hizmetler Müdürlüğünce Sayıştay İlamı Kamu Zararı Tablosunda gösterilen kamu zararı ve 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği faizleri nin hesaplandığı, ... TL kamu zararı ve 6085 saydı Sayıştay Kanunu’nun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ... TL ile birlikte toplam ... TL tahakkuk oluşturulduğu, ...' dan 14.04.2023 tarih ve Seri Z 19656, 19657, 19658,19659,19660,19661, 19662, 19663, 19664, 19665, 19666, 19667, 19668, 19669 ve 19670 numaralı makbuzlar ile detay tahsilat raporunda görüldüğü üzere toplam ... TL tahsilatın gerçekleştirildiği, bu tutarın 14.04.2023 tarihli ve 1890 yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle tahsil edildiği, suretlerin ekte sunulduğu, böylece kamu zararının ortadan kalktığı”
İfade edilmiş olup Daire kararının kaldırılması talep edilmiştir.
Harcama Yetkilisi ...’nın temyiz dilekçesinde özetle;
“1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 88 inci maddesinde;
“Belediyelerde reis ve lüzumu kadar muavinden sonra daire baş amirleri şunlardır:
Yazı işleri müdürü veya başkatip... ’’hükmünün bulunduğu,
Bu hükme göre belediyelerde Başkâtip ile Yazı İşleri Müdürü eşdeğer unvanlı kadro ve görev olarak yer almakta olduğu,
02.02.2000 tarihli 23952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Görevde Yükselme Yönetmeliğinin Kazanılmış Hakların Saklılığı başlıklı 21 inci maddesinde; “Bu yönetmelik kapsamında bulunan görevlere 18.10.1999 tarihinden önce atanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır. ” denilmekte olduğu, şahsın ekte yer alan özlük dosyasından da görüleceği üzere; ... Belediyesinde memur olarak çalışmakta iken 05.04.1994 tarihli Belediye Başkanı onayı ile Başkatip kadrosuna, 13.10.2008 tarihinde de yine aynı belediyede Yazı İşleri Müdürü kadrosuna ataması yapıldığı, 15.03.2010 tarihinde ... Belediye Başkanlığında yine Yazı İşleri Müdürü olarak göreve başladığı ve daha sonra muhtelif birimlerde müdür olarak görevine devam ettiği, Dolayısıyla, Başkatip kadrosunda iken eşdeğer kadro olan yazı işleri müdürü kadrosuna atanmasının, o tarihte yürürlükte olan mevzuata uygun ve kazanılmış hak olarak yapılan bir görevlendirme olup söz konusu atama işleminin usulsüz olduğu ve usulsüz atama işlemi nedeniyle kamu zararının meydana geldiğinden söz edilmesinin mümkün olmadığı,
Yine 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 77’nci maddesinde belirtilen "Belediye Encümeni, belediye reisi ile müntehap encümen azasından ve 88 inci maddede yazılı daire reislerinden teşekkül eder... " hükmüne uygun olarak Başkâtip olması nedeniyle, Belediye encümeninde daire reisi sıfatıyla, Belediye Encümen Üyesi olarak da görev yaptığı,
1994-2004 tarihleri arasında küçük belediyelerde Yazı İşleri Müdürü kadrosu bulunmamakta olup küçük belediyelerde Başkâtip kadrosunda görev yapan memur personel, Yazı İşleri Müdürü kadrosu bulunan büyük ilçe belediyesindeki Yazı İşleri Müdürü ile aynı yetki ve sorumlulukta görev yaptığından Başkâtip ile Yazı İşleri Müdürünün bu yıllarda eşdeğer unvanlı kadrolar olduğu,
... Belediyesinin, 23.07.2004 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı yasa gereği 2004 yılında ... Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dahil edilerek ilk kademe belediyesi olarak hizmet verdiği, 22.02.2007 tarihinde 26442 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli idare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına ilişkin Yönetmelik gereği, İlk Kademe Belediyesi statüsünde olan tüm belediyelerde Başkatip unvanı değiştirilerek yerine eşdeğer görevi bulunan Yazı İşleri Müdürü kadrosunun ihdas edildiği, Bu yönetmelik hükümleri gereği 13.10.2008 tarihinde ... İlk Kademe Belediye Başkanı tarafından şahsının Yazı İşleri Müdürü kadrosuna asaleten atanarak, terfi düzenlemesi yapılmış olup, 06.03.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5747 sayılı yasa gereği ... İlk Kademe Belediyesi'nin tüzel kişiliğinin sona ererek ... Belediyesi’ne katılmasına kadar Yazı İşleri Müdürü ve Belediye Encümen Üyesi olarak görev yapmış bulunduğu, ... Belediyesinden 15.03.2010 tarihinde ... Belediyesine Yazı İşleri Müdürlüğü kadrosuyla beraber devir olduğu, Daha sonra ... Belediyesinde muhtelif birimlerde müdür olarak görevine devam ettiği, Ayrıca müdürlük yaptığı için harcama yetkilisi ve ihalelerde komisyon başkanlığı ve komisyon üyeliği yaptığı,
Tüm atamaların Hitap hizmet belgesinde mevcut olduğu,
SONUÇ İTİBARİYLE: 18.04.1999 gününden önce 1994 yılında Yazı işleri Müdürü kadrosuna eşdeğer Başkâtip kadrosuna atanmış olması nedeniyle bu tarih itibariyle müdür olabilme hakkı kazanmış bulunmakta olduğundan tarafına yapılan ödemelerin bu sebeplerle mevzuata uygun olduğu, Aksi düşünülse dahi, yapılan ödemelerin kamu zararı olarak belirtilmesinin hakkaniyet kurallarına uymadığı gibi Anayasanın angarya çalıştırmak suçtur ilkesine de aykırı olduğu,
Nitekim Sayıştay Temyiz Kurulunun benzer konu ile ilgili vermiş olduğu 08.07.2020 tarih ve 48167 tutanak sayılı Kararında; “1994 yılında Belediye başkatip kadrosunda iken 2008 yılında Yazı İşleri Müdürlüğüne asaleten atanan, Belediye kapanınca ... Belediyesine devir olarak gelen, bu sebeple zaten müdürlük kadrosunu kazanmış bu kişinin aynı kadro (Yazı İşleri Müdürlüğü) dolu olduğu için bu kez Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü kadrosuna atandığı anlaşılmış olmakla ortada yetkisiz veya usulsüz bir atamanın bulunmadığı, yapılan işlemin denk kadroya yapılan bir atama olduğu ve bu sebeple kamu zararından söz edilemeyeceği... ”ne karar verilmiş olduğu,
Yargılamayı yapan Sayıştay 6. Dairesinin 10.06.2021 tarih ve 809 no’lu Kararı ile de; yukarıda bahsedilen Temyiz Kurulu Kararına uyulmuş ve yapılan işlem denk kadroya atama olduğundan yapılan atama işleminin yetkisiz veya usulsüz bir atama olmadığına ve bu nedenle de kamu zararından söz edilemeyeceğine hükmedildiği,
Yukarıda yapılan açıklamalar karşısında: Başkâtiplik kadrosundan eş değeri olan Yazı İşleri Müdürlüğü kadrosuna ve daha sonra diğer müdürlük kadrolarına atanmanın, yetkisiz veya usulsüz bir atama olmayıp denk kadroya yapılan bir atama olduğundan, müdür kadrosu için öngörülen mali hakların ödenmesinin de kamu zararı oluşturmadığı,
Sayıştay 1. Daire tarafından tarafından çıkarılan kamu zararının faizi ile beraber hesaplanarak 14.04.2023 tarihinde Belediye Banka hesabına ...-TL’nin yatırılmış olduğu,
İfade edilmiş olup, Daire kararının kaldırılması talep edilmiştir.
Başsavcılık Mütalaasında; ... ... Belediyesi 2021 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 05.04.2023 tarih ve 76 numaralı ilamın 2. Maddesinin B bendini temyiz eden Harcama Yetkilisi ...' nın ilgi yazı ekinde gönderilen 05.05.2023 tarihli dilekçesi incelendi.
Adı geçen ilamın 2. Maddesinin B bendi ile ilgili dilekçesinde özetle daha önceki savunmalarını tekrarlayarak;
1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 88 inci maddesine istinaden Yazı İşleri Müdürü kadrosu ile Başkâtip kadrosunun eşdeğer unvanlar olduğunu,
02.02.2000 tarihli 23952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Görevde Yükselme Yönetmeliğinin 21. Maddesi gereği 18.10.1999 tarihinden önce atanmış olanların haklarının saklı olduğu hükmüne istinaden 18.04.1999 gününden önce 1994 yılında Yazı işleri Müdürü kadrosuna eşdeğer Başkâtip kadrosuna atanması nedeniyle bu tarih itibariyle müdür olabilme hakkını kazanmış olduğundan yapılan ödemelerin mevzuata uygun olduğunu,
Yapılan ödemelerin kamu zararı olarak belirtilmesinin hakkaniyet kurallarına uymadığını ve Anayasanın angarya çalıştırmak suçtur ilkesine de aykırı olduğunu,
Benzer konuda Sayıştay Temyiz Kurulunun 08.07.2020 tarih ve 48167 tutanak sayılı Kararında da sorumlunun savunması ile aynı doğrultuda hüküm verildiğini,
İlamın 2. Maddesinin B Bendi ile verilen ... TL tutarındaki tazmin hükmünün işleyen ... TL tutarındaki faizi ile birlikte 14.04.2023 tarihinde ödendiğini,
İfade ederek, ilamda belirtilen ve aleyhlerine verilen tazmin hükmünün kaldırılması talebinde bulunmuştur.
Sayıştay 1. Dairesi tarafından verilen kararda, savunmada ileri sürülen hususlar karşılandığından, temyiz talebi yerinde değildir.
Bu nedenle temyiz talebinin reddi ile ... ... Belediyesi 2021 yılı hesabının 1. Dairede yargılanması sonucu çıkarılan 05.04.2023 tarih ve 76 numaralı ilamın 2. Maddesinin B bendi ile verilen tazmin hükümlerinin tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı mütalâa edilmektedir.
Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
76 sayılı ilamın 2/B maddesi ile; ... Belediyesinde fakülte veya yüksekokul mezunu olmayan ve görevde yükselme sınavına girmeyen ...’nın 15.03.2010 tarihinde ... Belediyesine yazı işleri müdürü olarak naklen atandığı ve sırasıyla Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü, Ruhsat ve Denetim Müdürü, Fen İşleri Müdürü, İşletme ve İştirakler Müdürü, Spor İşleri Müdürü ve 10.09.2019 tarihinde Zabıta Müdürü olarak atandığı ve kendisine müdür kadrosuna ait özel hizmet tazminatı, yan ödeme ve ek ödeme kalemlerinin ödenmesi sonucu ...-TL kamu zararının sorumlularca tazminine karar verilmiştir
Sorumlular savunmalarında; ...’nm 05.04.1994 tarihinde, ... Belediyesi Başkanı tarafından Başkatip kadrosuna atandığını, 1994 yılında geçerli olan 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 88’inci maddesine göre Başkatiplik ile Yazı İşleri Müdürlüğü’nün eşdeğer unvanlı kadrolar ve görevler olduğunu, 1994-2004 yılları arasında ilk kademe belediyelerinde yazı işleri müdürlüğü kadrosu bulunmadığını, 02.02.2000 tarihli 23952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Görevde Yükselme Yönetmeliğinin “Kazanılmış hakların saklılığı” başlıklı 21. maddesinde yer verilen “Bu yönetmelik kapsamında bulunan görevlere 18.10.1999 tarihinden önce atanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır. ” hükmü gereğince 1994 yılından itibaren yazı işleri müdürlüğü kadrosuna eşdeğer olan başkatiplik kadrosunda bulunan ...’nm kazanılmış hakkının saklı olduğunu, 2007 yılından itibaren ilk kademe belediyelerine yazı işleri müdürlüğü kadrosu ihdas edildiğini, 13.10.2008 tarihinde, ...’nm ... ilk kademe Belediye Başkanı tarafından Yazı İşleri Müdürü kadrosuna asaleten atandığını ve 15.03.2010 tarihinde ... Belediyesi’ne Yazı İşleri Müdürü kadrosuyla birlikte devrolduktan sonra, ... Belediyesinde muhtelif birimlerde müdür olarak görev yaptığını bu yüzden de yapılan ödemelerin mevzuata uygun olduğunu belirtmişlerdir.
“1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 88 inci maddesinde; “Belediyelerde reis ve lüzumu kadar muavinden sonra daire baş amirleri şunlardır:
Yazı işleri müdürü veya başkatip... ’’hükmü bulunmaktadır.
Bu hükme göre belediyelerde Başkâtip ile Yazı İşleri Müdürü eşdeğer unvanlı kadro ve görev olarak yer almakta olup, 02.02.2000 tarihli 23952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Görevde Yükselme Yönetmeliğinin Kazanılmış Hakların Saklılığı başlıklı 21 inci maddesinde; “Bu yönetmelik kapsamında bulunan görevlere 18.10.1999 tarihinden önce atanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır. ” denilmektedir.
Yapılan incelemede personelin, ... Belediyesinde memur olarak çalışmakta iken 05.04.1994 tarihli Belediye Başkanı onayı ile Başkatip kadrosuna, 13.10.2008 tarihinde de yine aynı belediyede Yazı İşleri Müdürü kadrosuna ataması yapıldığı, 15.03.2010 tarihinde ... Belediye Başkanlığında yine Yazı İşleri Müdürü olarak göreve başladığı ve daha sonra muhtelif birimlerde müdür olarak görevine devam ettiği görülmüştür.
Anılan mevzuat hükümleri uyarınca somut olayda, yetkisiz veya usulsüz bir atama bulunmamakta olup; “kazanılmış hakların saklılığı” çerçevesinde denk kadroya yapılan bir atama söz konusudur. Bu nedenle, bu atama dolayısıyla kamu zararına yol açılmamıştır.
Bu itibarla, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesinin 7’ nci fıkrası uyarınca 76 sayılı ilamın 2/B maddesiyle verilen tazmin hükmünün BOZULMASINA ve yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurulmak suretiyle dosyanın yeniden hüküm tesisini teminen hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, (…. Daire Başkanı ... ile üyeler ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...’in azınlık görüşlerine karşı) oyçokluğu ile,
Karar verildiği 03.07.2024 tarih ve 56998 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi/Azınlık görüşü:
…. Daire Başkanı ... ile üyeler ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...’in karşı oy gerekçesi
Fakülte/yüksekokul mezunu olmayan ve görevde yükselme sınavına girmeyen ...’nın 15.03.2010 tarihinde ... Belediyesine yazı işleri müdürü olarak naklen atandığı ve sırasıyla Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü, Ruhsat ve Denetim Müdürü, Fen İşleri Müdürü, İşletme ve İştirakler Müdürü, Spor İşleri Müdürü ve 10.09.2019 tarihinde Zabıta Müdürü olarak atandığı ve kendisine müdür kadrosuna ait özel hizmet tazminatı, yan ödeme ve ek ödeme kalemlerinin ödendiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Derece yükselmesinin usul ve şartları” başlıklı 68’inci maddesinin (B) bendinde; “B) Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir.
(2) Ancak bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin;
1 inci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl,
1 inci ve 2 nci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300’den az olanlar için en az 10 yıl,
3 üncü ve 4 üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl, hizmetinin bulunması ve yükseköğrenim görmüş olması şarttır.
Dört yıldan az süreli yükseköğrenim görenler için bu sürelere iki yıl ilave edilir. ” hükmü,
04.07.2009 tarihli ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in;
“Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde;
“(1) Bu Yönetmelik, il özel idareleri, belediyeler ve bu idarelerin bağlı kuruluşları ile bunların kurdukları birlik, müessese, işletme ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapan devlet memurlarından, 5 inci maddede sayılan kadrolara görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakları kapsar. ” hükmü,
“Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolar” başlıklı 5’inci maddesinde;
“(1) Görevde yükselmeye tabi kadrolar aşağıda belirtilmiştir:
a) Yönetim hizmetleri grubu;
1) Müdür, şube müdürü,
...” hükmü,
“Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aşağıdaki genel şartlar aranır.
a) Görevde yükselme sınavında başarılı olmak
... ” hükmü,
“Görevde yükselme sınavına tabi olarak atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde;
“(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan unvanlara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aşağıdaki özel şartlar aranır.
a) Müdür ve şube müdürü kadrosuna atanabilmek için;
657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşımak,
Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
... ” hükmü ve
“Geçici hükümler” başlıklı geçici l’inci maddesinde de; ‘‘(1) Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 18/4/1999 tarihinde görevde bulunan ve aynı tarih itibarıyla iki yıllık yükseköğrenim mezunu olanlar, diğer koşullara sahip oldukları takdirde 7 nci maddenin uygulanması bakımından dört yıllık yükseköğrenim mezunu kabul edilir. ” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik’in yukarıda yazılı hükümleri gereğince, 2’nci dereceli Yazı İşleri Müdürü kadrosuna atanacak personelin de diğer şartlarla birlikte fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olması veya 18.04.1999 tarihi itibarıyla görevde bulunmak koşuluyla aynı tarih itibarıyla iki yıllık yükseköğrenim mezunu olması ve görevde yükselme sınavında başarılı olması gerekmektedir. Adı geçen personel lise mezunu olduğundan, müdür kadrosuna atanmak için gerekli olan bu şartları haiz değildir.
Sorumlu savunmasında; ...’nın 05.04.1994 tarihinde, ... Belediyesi Başkanı tarafından Başkatip kadrosuna atandığını, 1994 yılında geçerli olan 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 88’inci maddesine göre Başkatiplik ile Yazı İşleri Müdürlüğü’nün eşdeğer unvanlı kadrolar ve görevler olduğunu, 1994-2004 yılları arasında ilk kademe belediyelerinde yazı işleri müdürlüğü kadrosu bulunmadığını, 02.02.2000 tarihli 23952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Görevde Yükselme Yönetmeliğinin “Kazanılmış hakların saklılığı” başlıklı 21. maddesinde yer verilen “Bu yönetmelik kapsamında bulunan görevlere 18.10.1999 tarihinden önce atanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır. ” hükmü gereğince 1994 yılından itibaren yazı işleri müdürlüğü kadrosuna eşdeğer olan başkatiplik kadrosunda bulunan ...’nın kazanılmış hakkının saklı olduğunu, 2007 yılından itibaren ilk kademe belediyelerine yazı işleri müdürlüğü kadrosu ihdas edildiğini, 13.10.2008 tarihinde, ...’nın ... ilk kademe Belediye Başkanı tarafından Yazı İşleri Müdürü kadrosuna asaleten atandığını ve 15.03.2010 tarihinde ... Belediyesi’ne Yazı İşleri Müdürü kadrosuyla birlikte devrolduktan sonra, ... Belediyesinde muhtelif birimlerde müdür olarak görev yaptığını bu yüzden de yapılan ödemelerin mevzuata uygun olduğunu belirtmişse de;
Mülga 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 88’inci maddesinde yer alan;
“Belediyelerde reis ve lüzumu kadar muavinden sonra daire baş amirleri şunlardır:
- Yazı işleri müdürü veya başkatip...
hükmünden yola çıkarak yazı işleri müdürlüğü kadrosu ile başkatiplik kadrosunun eş değer unvanlı kadrolar olarak yorumlanmasına imkan bulunmamaktadır. Zira, maddenin düzenleniş amacı kadrolar arasındaki hiyerarşiyi belirlemek değil, belediyelerde görev yapan daire amirlerinin sayılmasıdır. Sorumluların savunmasında da belirtildiği üzere ilk kademe belediyelerinde 1994-2004 yılları arasında yazı işleri müdürlüğü kadrosu bulunmadığı için daire baş amirleri belirlenirken yazı işleri müdürlüğü kadrosu bulunan belediyelerde yazı işleri müdürünün, bulunmayan belediyelerde ise başkatibin daire baş amiri olduğu söylenmektedir. Bu durum yazı işleri müdürlüğü ve başkatipliğin eşdeğer unvanlı kadrolar olduğu anlamına gelmemektedir. Zira, 02/02/2000 tarihli ve 23952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İl Özel İdareleri, Belediyeler ve İl Özel İdareleri ve Belediyelerin Kurdukları Birlik, Müessese ve İşletmeler ile Bunlara bağlı Döner Sermayeli Kuruluşlardaki Memurların Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in “Yönetim Hizmetleri Grubu” başlıklı 5’inci maddesinin a/3 bendinde, “Muhasip, muhasebeci, başkatip, ayniyat saymanı, işletme saymanı, döner sermaye saymanı, şef, amir” unvanları aynı alt grup içerisinde; müdürlük kadrosundan ayrı olarak sayılmıştır. Dolayısıyla başkatiplik kadrosu ile yazı işleri müdürlüğü kadrosunun eşdeğer olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Personelin yazı işleri müdürlüğüne ilk atanma tarihi olan 13.10.2008 tarihi itibariyle yürürlükte olan yukarıda anılan yönetmeliğin “Öğrenim düzeyi” başlıklı 14. Maddesinde ise (Değişik: RG-31/12/2005-26040):
“Bu Yönetmeliğe tabi personelde öğrenim düzeyi;
a) Teknik öğrenim gerektiren müdürlükler için atanacağı kadroyla ilgili en az dört yıllık yüksek öğrenim bitirmiş veya denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak,
b) Müdür kadrolarına atanabilmek için kamu yönetimi, maliye, işletme, iktisat, çalışma ekonomisi, sosyal ve idari bilimler dallarında yüksek öğrenim bitirmiş veya bunlara denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilmiş yurt dışı öğrenim kurumlarından mezun olmak,
c) Müdür yardımcılığı kadrosuna atanabilmek için (a) ve (b) bendinde yazılı okullardan mezun olmak,
d) Başkatip, şef, muhasip, amir, muhasebeci, ayniyat saymanı, sayman, işletme saymanı, döner sermaye saymanı kadrolarına atanabilmek için en az iki yıllık yüksekokul mezunu olmak,…..”
“Kazanılmış hakların saklılığı” başlıklı 21’inci maddesinde:
“Bu yönetmelik kapsamında bulunan görevlere 18.10.1999 tarihinden önce atanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır.”
hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan düzenlemeler gereğince, personelin yazı işleri müdürlüğüne ilk atanma tarihi (13.10.2008) itibariyle geçerli olan mevzuata göre, başkatip ve müdür kadroları ayrı ayrı düzenlenmiş ve atanma şartları belirlenmiştir. Buna göre müdür kadrosuna atanmak için yükseköğrenim bitirmiş olma şartı ve görevde yükselme sınav şartı getirilmiştir.
Kazanılmış hakların saklılığına ilişkin olarak ise; personelin ancak yönetmelikte başkatiplik kadrosu için getirilen “en az iki yıllık yüksekokul mezunu olmak,…..” şartı aranmaksızın atanma tarihi itibariyle halihazırda sahip olduğu başkatiplik kadrosunun korunması ya da buna eşdeğer olan ve maddenin d bendinde sayılan (şef, muhasip, amir …) ünvanlı bir kadroda istihdam edilmesi mümkündür. Başkatiplik kadrosunu müdürlüğe eş değer görerek kazanılmış hak olarak değerlendirilmesi gerektiği iddiası ise hukuki dayanaktan yoksundur.
Bu nedenle adı geçen personelin 13.10.2008 tarihi itibariyle ... Belediyesine ilk defa yazı işleri müdürü olarak atanması ardından, 15.03.2010 tarihi itibariyle ... Belediyesine naklen Yazı işleri Müdürü olarak atanması; sonrasında da aynı belediyede Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü, Ruhsat ve Denetim Müdürü, Fen İşleri Müdürü, İşletme ve İştirakler Müdürü, Spor İşleri Müdürü ve Zabıta Müdürü kadrolarına atanmasının atanma tarihleri itibariyle yürürlükte bulunan yasal düzenlemelere aykırı olması nedeniyle kendisine müdür kadrosuna ait yan ödeme, ek ödeme ve özel hizmet tazminatı ödenmesi sonucu kamu zararı oluşmuştur. Yukarıda anılan nedenlerle, sorumlunun iddiaları kabul edilebilir nitelikte değildir.
Sorumluların dilekçe ekinde gönderdiği 14.04.2023 tarih ve 1890 nolu muhasebe işlem fişi ile ...-TL kamu zararının ahizinden tahsil edildiği görülmüştür.
Bu itibarla, 76 sayılı ilamın 2-B maddesi ile ...-TL’ye verilen tazmin hükmünün tasdikine, tahsilata ilişkin dilekçe ekinde ibraz edilen belgelerin Dairesince incelenerek yargılamanın iadesini gerektiren nitelikte görüldüğü takdirde bu yolda işlem ifasını teminen dosyanın hükmü veren Daireye gönderilmesine, karar verilmesi gerekir.
