Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalılara ve ilgili şartları sağlayarak emekli maaşı almaya hak kazanan diğer vatandaşlara çok çeşitli başlıklar altında hizmetler sunmaktadır. O hizmetlerden biri de dul ve yetim aylığıdır.
Her sene arama motorlarına konu olan dul ve yetim aylığı, bu sene de birçok kişi tarafından merak edilen ödeme hizmetleri arasında yer almaktadır. Özellikle dul maaşının kimlere, hangi şartlar çerçevesinde ödendiği merak edilmektedir. Peki, dul aylığı uygulaması tam olarak nedir, kimleri kapsar? İşte konuya dair tüm merak edilenler…
DUL MAAŞI NEDİR?
Dul maaşı uygulaması, bir süredir yürürlükte olan milyonlarca kişiyi kapsayan bir ödeme hizmetidir. Bu hizmetten yararlanmak isteyen kişilerin ise belirli şartları sağlamaları gerekmektedir.
Dul aylığı, ölen sigortalıdan eşine kalan maaş olarak tanımlanabilir. Vefat eden kadın ya da erkeğin kalan maaşı, hayatta olan eş tarafından talep edilebilir. Maaşın, vefat eden kişinin çocuklarına da kalması mümkündür. Bu durum da o maaş ‘yetim aylığı’ olarak adlandırılır.
Vefat eden kişinin hem eşi hem de çocukları var ise dul ve yetim aylığı uygulaması aynı anda devreye girer. Eğer kişinin eşi ve çocukları yoksa anne baba da kişiden kalan maaşın kendilerine bağlanması için başvuruda bulunabilir.
ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANMA ŞARTLARI NELERDİR?
Dul ve yetim aylıklarının genel adı ölüm aylığıdır. Ölüm aylığının hak sahiplerine bağlanabilmesi için ise belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Söz konusu şartların sağlanıp sağlanmadığı ise vefat eden sigortalının hizmet dökümüne bakılarak anlaşılır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun resmi kaynakları aracılığı ile açıklamış olduğu ölüm aylığı bağlanma şartlarına göre; vefat eden kişinin en az bin 800 günlük yaşlılık, ölüm ve malullük sigortaları primlerinin bildirilmiş olması gerekmektedir. 4/ 1- (a) sigortalıları için her türlü borçlanma süreleri hariç olmak üzere en az 5 yıldır sigortalı olunması ve toplamda da 900 günlük yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları primlerinin bildirilmiş olması gerekmektedir. Bu şartları sağlayan merhumların/ merhumelerin maaşları dul ve yetim aylığı olarak hak sahiplerine bağlanabilmektedir.
DUL MAAŞI BAĞLANMA ORANI NEDİR?
Hizmet dökümü şartlarının yanı sıra kalan eş için belirlenmiş olan farklı şartlar da bulunmaktadır. Temel şart, ölüm tarihi itibari ile yasal evlilik bağının bulunuyor olmasıdır. Vefat eden sigortalının geride kalan eşine yüzde 50 oranında maaş bağlanmaktadır. Aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşe ise ilgili kanunun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının a, b ve e bentleri hariç olmak üzere kanun kapsamında veyahut da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması ya da kendi sigortalılığı nedeni ile gelir/ aylık bağlanmamış olması halinde aylık bağlama oranı yüzde 75 olacaktır. Ancak kişi resmi nikah ile yeniden evlenmesi halinde söz konusu maaş hizmetinden hiçbir oranda yararlanamayacaktır.
DUL MAAŞI NE KADAR?
Dul maaşının güncel tutarı birçok kişi tarafından merak edilmektedir. İlgili tutarın tam olarak açıklanabilmesi için geride kalan eşe hangi oranda maaş bağlandığının bilinmesi gerekmektedir.
Kendi sigortalılığı sebebi ile aylığı bulunmayan ve dolayısı ile de vefat eden eşinden kalan maaşın yüzde 75’ini almaya hak kazanan biri, 2024 yılı itibari ile 7 bin 500 TL tutarında maaş alabilmektedir. Maaş bağlanma oranı yüzde 50 olan kişi ise güncel verilere göre en az 5 bin TL tutarında maaş ödemesi almaktadır.
